Ichimoku indikatörü Japon Goichi Hosoda tarafından 1930’da keşfedilip 1968’de piyasaya sürüldü. 1990’larda da Avrupa’da kullanılmaya başlandı. Japonca bir bakış anlamına gelir. Çok sık kullandığım bu indikatör mum grafiklerinde çok çabuk karar vermemi sağlayan bir indikatördür. Tabi ki yanılmamak için bir çok başka indikatörü de destek elemanı olarak kullanmaktayım.
5 farklı bileşene sahiptir.
- Tenkan Sen – Dönüş Çizgisi
- Kijun Sen – Standart Çizgi
- Senkou Span A – Öncü Span 1
- Senkou Span B – Öncü Span 2
- Chikou Span – Geciken Span
Chikou Span fiyatı 26 gün geriden takip eder.
Tenkan Sen Son 9 barda mumların gördüğü en yüksek ve en düşük değerlerin ortalamasıdır. Kısacası 9 günlük basit hareketli ortalamadır.
Yani;
En yüksek değer + En Düşük Değer / 2
Kijun Sen Son 26 barda mumların gördüğü en yüksek ve en düşük değerlerin ortalamasıdır. Kısacası 26 günlük basit hareketli ortalamadır.
Kijun Sen mum grafiklerinin oluşumuna göre destek veya direnç görevi görebilir. Kijun Sen, Tenkan Sen’den daha yavaş hareket eder. Uzun düzlüklerin oluşması kararsız bir piyasayı işaret eder. Yani fiyat o aralıkta konsolide oluyor (bir fiyat aralığına sıkışmış) demektir. Bir sinyal verici gibi kullanılır. Diğer hareketli ortalamalarda olduğu gibi (Örneğin Sma: Basit Hareketli ortalama, WMA: ağırlıklı hareketli ortalama) kesişimler al ve sat sinyali anlamına gelebilir. Bulutun oluşumuna göre Tenkan Sen’in Kijun Sen’i aşağıdan yukarıya doğru kesmesi bu yüzden değerlidir. Bu Al sinyalidir. Aşağı doğru kesmesi ise Sat sinyali anlamına gelir.
Önemli olan; En düşük ve en yüksek kapanışa göre değilde, en yüksek ve en düşük değerlere göre bu matematiksel ortalama alınıyor.
Span A ve Span B bulutu oluşturan iki bileşendir. Gelecekle ilgili tahminde bulunmamıza yardımcı olur. Geçmişe bakıp geleceğe dair fikir edinmemizi sağlar.
Span A; Tenkan Sen ve Kijun Sen bileşenlerinin ortalamasıdır. Yani;
Tenkan Sen + Kijun Sen / 2 (26 bar ileri ötelenmiş hali)
Span B; Geçmişteki 52 bar baz alınarak en yüksek ve en düşük değerlerin hareketli ortalamasıdır. Bu ortalama 26 bar ileri ötelenmiştir. Yani;
En yüksek değer + En düşük değer / 2
Eğer oluşan bulut yeşil ise (bu rengi uyarlamak sizin keyfinize kalmış fakat bir çok yazılım otomatik olarak bu renkleri veriyor) bu olumlu bir durumdur. 26 bar sonra bize ne olabileceği hakkında fikir verir. Kırmızı ise buda olumsuz bir duruştur.
Fakat bulutun oluşumu mumların bulutun üstünde ve altında olmasına göre olumlu veya olumsuz olmasının fikrini değiştirebiliyor. Yani mumlar kırmızı bulutun altından yukarı çıktığında önünde oluşan bulut yeşile dönüyorsa 26 bar sonra bir yüksek hedefe ulaşabileceğimizi söyleyebilir.
Fiyat bulutun üzerinde ise Span A ve Span B destek görevi görür, aşağıda ise aşılması gereken bir direnç anlamı taşır. Mumlar bulutun içinde ise fiyat kararsızdır ve yön arıyordur.
Bulutun içerisinde iken trade yapmak büyük riski göz önüne almak demektir. Eğer ichimoku trade yaparken dikkate alınacaksa kalın bulutun içine sıkışmış mumları görünce biraz uzak durmak gözlemlemek gerekiyor. Bulut ne kadar ince ise kırılması da o kadar kolay olabilir.
Kalın bulutlar içinde kalan mumlar için, (fiyatta çok bir değişiklik yok ise kalın bulutta Span B düz bir çizgi oluşturabilir) eğer Span B düz bir şekildeyse mumların destek alıp tekrar yukarı sekmesi beklenebilir.
Veya ince bir bulutu alttan yukarı doğru mumlar kırdıysa ve Span B düz bir çizgi oluşturduysa fiyatların yükseleceği anlamına gelir. Tam tersi aşağı doğru kırılım daha dipleri göstereceği anlamına gelir. Bu noktada hacim de çok etkili olacaktır.
Kalın bulutlar kuvvetli destek direnç oluştururlar , ince bulutlar zayıf destek dirençlerdir.
Bulut Kesişimleri;
Eğer 26 bar ileride oluşan bulutta Span A, Span B’nin üstünde ise düşüş bitmiş yükselişe geçmiş demektir. Tam tersi oluştuğunda ise düşüş başlamış demektir.
Tenkan Sen Kijun Sen Kesişimleri;
Al Sinyali:
- Zayıf Al : Tenkan Sen’in Kijun Sen’i Bulutun altında yukarı doğru kesmesi
- Al : Tenkan Sen’in Kijun Sen’i Bulutun içinde yukarı doğru kesmesi
- Güçlü Al : Tenkan Sen’in Kijun Sen’i Bulutun üstünde yukarı doğru kesmesi
Sat Sinyali:
- Zayıf Sat : Tenkan Sen’in Kijun Sen’i Bulutun altında aşağı doğru kesmesi
- Sat : Tenkan Sen’in Kijun Sen’i Bulutun içinde aşağı doğru kesmesi
- Güçlü Sat : Tenkan Sen’in Kijun Sen’i Bulutun üstünde aşağı doğru kesmesi
ichimoku indikatöründe Tenkan Sen, Kijun Sen, Span A ve Span B ayrı ayrı destek ve direnç görevi görür. Buna göre stop limitlerinizi ayarlayabilirsiniz.
Chikou Span;
Bu bileşen 26 bar önceyken, mumlar bulutun üzerinde ise bu bir Boğa piyasasının habercisidir. Tam tersi de Ayı piyasasının habercisidir.
Al sinyali oluştuğu zaman sinyalin teyidini Chikou San ile yaparız. 26 bar önce Chikou Span bulutun üzerinde boşlukta ise ve diğer bileşenler (Tenkan Sen, Kijun sen, Span A ve Span B) al sinyali veriyorsa, bu al sinyaline onay vermiş anlamına gelir. yine tam tersinde bulut altında oluşan chikou span sat sinyali onayı verir.
Handikapları;
Yatay piyasalarda hatalı sinyaller üretebilir. Özellikle kripto piyasası haberler baz alınarak etkilendiği için bazen ichimoku al sinyali veya sat sinyali hata verebilir. Bunun önüne piyasada daha aktif olarak haberler ve firmaların çalışmaları takip edilerek önüne geçilebilir. Ki bu çoğu indikatörde geçerli sayılabilecek bir sebeptir.
Diğer indikatörlerden de destek alınarak (özellikle Fibo düzeltme seviyeleri) ichimoku indikatörüne destek verebilirsiniz. Bazen indikatörlerin hepsi al sinyali verdiği halde birden satış oluştuğu da (veya tam tersi) gözleniyor. Bunun önüne de mum formasyonları ve patternleri ile geçebilirsiniz. Örneğin; Bir Obo (omuz baş omuz) formasyonu oluştuğunda, omuzun bittiği yerde indikatör hala al sinyali veriyor olabilir.
Bu makalede Kıvanç Özbilgiç‘in çalışmalarından yararlanılmıştır. Eğitimlerini yakınen takip edip saygı duyduğum bir hocadır. twitter.com/kivancozbilgic